ابطال

بسم الله

منبع : پادزندیق

این مطلب، یکی از شصت شبهه مطرح شده در مقاله ی  "شصت تنافض در قرآن" است .(برای دیدن لیست جواب ها اینجا کلیک کنید)

 

شبهه:کلام خدا در درستی و عدالت کامل است، هیچ کسی نیست که بتواند کلام خدا را عوض کند (سوره 6 آیه 115) همچنین به (سوره 6 آیه 34) و (سوره 10 آیه 64) نگاه کنید. اما بعدا الله (یا محمد؟) تصمیم میگیرد که بعضی از آیات را با آیات "بهتر" عوض کند (سوره 2 آیه 106، سوره 16 آیه 101)؛ و این البته بخاطر نادانی افراد نیست که خدا را مجبور به اینکار کرده باشند.

 

پاسخ:

 

می توان گفت:

 

  مراد از عدم تبدیل در کلمات خدا چنانکه در سوره 6 آیه 115، سوره 6 آیه 34 و سوره 10 آیه 64 آمده است است، عدم تبدیل سنت الهی و قانون های تغییر ناپذیری است که خدای متعال آن را ایجاد و به عالم خلقت معرفی کرده است که علاوه بر آیات فوق، دو آیه دیگر هم به وضوح این موضوع را یاد آوری می کنند که در سنت الهی هیچ تغییر و تبدیلی نخواهی یافت:

 

1. سوره احزاب، آیه 62:

 

 سُنَّةَ اللَّهِ فِی الَّذینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدیلا

 

یعنی: این سنت خداوندى است که در میان پیشینیان نیز بود و در سنت خدا تغییرى نخواهى یافت

 

 

2. سوره فتح، آیه 23:

 

سُنَّةَ اللَّهِ الَّتی‏ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدیلاً

 

یعنی: این سنت خداست که از پیش چنین بوده است و تو در سنت خدا دگرگونى نخواهى یافت.

 

 

 

و اما در مورد دو آیه ای که مورد نظر تناقضجو هستند:

 

سوره 16، آیه 101:

 

وَ إِذا بَدَّلْنا آیةً مَکانَ آیةٍ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما ینَزِّلُ قالُوا إِنَّما أَنْتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَکثَرُهُمْ لا یعْلَمُون

 

یعنی: چون آیه‏اى را جانشین آیه دیگر کنیم، خدا بهتر مى‏داند که چه چیز نازل کند. گفتند که تو دروغ مى‏بافى، نه، بیشترین شان نادان اند.

 

و سوره 2 آیه 106:

 

مَا نَنسَخْ مِنْ ءَایَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بخَِیرٍْ مِّنهَْا أَوْ مِثْلِهَا  أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلىَ‏ کلُ‏ِّ شىَ‏ْءٍ قَدِیرُ

 

یعنی: هر حکمى را نسخ کنیم، و یا نسخ آن را به تأخیر اندازیم، بهتر از آن، یا همانند آن را مى‏آوریم. آیا نمى‏دانستى که خداوند بر هر چیز توانا است؟!

 

 

  بیان می  کنیم آیاتی که تبدیل پذیرشده اند، اگر چه به طور کلی کلمات الهی اند، اما این کلمات،جزء سنت های تغییر ناپذیر الهی نیستند و باید دید که مقصود از کلماتی که تغییر ناپذیرند، چه کلماتی اند و اشاره کردیم به طور حتم آن کلمات، سنت ها و قوانینی اند که امکان تغییر و تبدیل در آن وجود ندارد. بعلاوه همین که خدای متعال می فرماید ما آیه ای را به جای آیه ای دیگر تبدیل و جانشین می کنیم، خود دلیل بر این است آیاتی که دست خوش نسخ و تبدیل می شوند، کلمات تغییرناپذیر الهی نیستند، بلکه تابع حکمت ها و مصلحت هایی هستند که زمان و مکان در ادامه یا انقضاء آن حکم، تاثیر مستقیم دارد.

 

در ضمن، حتی اگر بگوییم آیه ای که سخن از تبدیل و تغییر دارد، کلمات غیر قابل تغییرهم باشد، ما به حکم قانون نسخ معتقدیم این تغییر در کلمه  نیست، بلکه حکمی از احکام الهی که تابع شرایطی بوده تغییر کرده است و حکمی دیگر جانشین حکم قبلی شده است.

 

  و اما منظور از سنت های غیر قابل تغییر سنت هایی چون کلمه "لا اله الا الله" به عنوان بالاترین  سنت غیر قابل تغییر است و پیامبر بزرگوار اسلام در حدیثی قدسی فرمود:

 

کلِمَةُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِی فَمَنْ قَالَهَا دَخَلَ حِصْنِی وَ مَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی

 

یعنی: کلمه لا اله الا الله، قلعه استوار من است، هر که آن را بگوید (به آن معترف شود) وارد قلعه استوار من شود و کسی که وارد قلعه استوارم شود، از کیفرم در امان است.

(مجلسی محمد باقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، تهران، انتشارات اسلامیه، چاپ مکرر، بی تا، ج‏49، ص 127)

 

 این یک سنت غیر قابل تغییر است. همچنین می توان به دیگر سنت های تغییر ناپذیر چون سنت های وجود پاداش و کیفر، معاد، بهشت و جهنم، علت و معلول، نظم در جهان و بسیاری سنت های دیگر اشاره کرد که هرگز تبدیل پذیر نیستند.

 

 

  در پایان شاید برای برخی این سؤال مطرح باشد که چرا خدا برخی احکام خود را تغییر می دهد یا به اصطلاح نسخ می کند. در توضیح عرض می کنیم که گاهی خدا بنا به حکمتهایی که ممکن است بر ما پوشیده باشد، حکمی را صادر می فرماید، ولی بعداً آن حکم را تغییر می دهد. این حکمت می تواند امتحان بندگان یا شرایط خاص زمانی و یا شرایط خاص انسانها باشد، به همین خاطر خدا حکمی را موقتاً صادر می فرماید تا بعداً که شرایط برای حکم دائمی محیّا شد، حکم قبلی نسخ شود و حکم بهتری جایگزین آن گردد. در واقع حکمی که نسخ می شود، مثل دارویی موقّتی است که پزشکی برای درمان کسی تجویز می کند و بعد از اینکه شرایط فرد برای مصرف داروی اصلی محیّا شد، داروی اصلی را تجویز می کند، در حالی که خود پزشک نیز از ابتدا می داند که قصد ندارد که آن فرد را با داروی اوّل درمان کند.