بسم الله
منبع : پادزندیق
این مطلب، یکی از شصت شبهه مطرح شده در مقاله ی "شصت تنافض در قرآن" است .(برای دیدن لیست جواب ها اینجا کلیک کنید)
شبهه: وقتی قرآن در مورد باردار شدن مریم و میلاد مسیح در (سوره 3 آیه 42 و 45) راجع به چندین فرشته صحبت میکند اما در (سوره 19 آیه 17-21) تنها از یک فرشته صحبت میکند.
پاسخ:
با شواهدى که بیان مى کنیم روشن مى شود جایگاه و زمان صحبت کردن فرشتگان با حضرت مریم تفاوت مى کند در یک زمانى و یا در یک مکانى گروهى از فرشتگان با حضرت مریم سخن گفتند و بعد از فاصله زمانى و یا مکانى فرشته دیگر به تنهایى با آن حضرت صحبت کرد و این نوع برنامه هیچ گونه تناقض ندارد و با هم دیگر تعارض ندارد، زیرا در جاى خود در علم منطق و فلسفه ثابت شد که تناقض شرایطى دارد از جمله این که در زمان واحد باشد و نیز در مکان واحد باشد ولى دراین داستان چنین نبود هم تفاوت زمانى داشت و هم مکانى.
در سوره ى آل عمران در آیه 42 و 43 از دوران شکوفایى و برومندى مریم سخن مى گوید و فرشتگان نخست برگزیدگى او به طور مطلق و طهارت و دوباره برگزیدگى او نسبت به تمام زنان جهان را به او بشارت مى دهد و دستوراتى به او به شکرانه این نعمت هاى بزرگ مى دهد.
بدون شک این فراز از سخن در اوایل پرورش این بانوى بزرگ مریم بوده است زیرا به دنبال آن در آیه ى 44 به پیامبر مى فرماید: «(اى پیامبر!) این، از خبرهاى غیبى است که به تو وحى مىکنیم و تو در آن هنگام که قلمهاى خود را (براى قرعهکشى) به آب مىافکندند تا کدامیک کفالت و سرپرستى مریم را عهدهدار شود، و (نیز) به هنگامى که (دانشمندان بنى اسرائیل، براى کسب افتخار سرپرستى او،) با هم کشمکش داشتند، حضور نداشتى و همه اینها، از راه وحى به تو گفته شد.)»
بعد از ولادت حضرت مریم(س)، مادرش نوزاد خود مریم را در پارچه اى پیچید و به معبد آورد و علما و بزرگان بنى اسرائیل خطاب کرد که این نوزاد براى خدمت خانه ى خدا نذر شده است سرپرستى او را به عهده بگیر و عابدان براى سرپرستى او پیشى گرفتند و به همین جهت در کنار نهر آبى قرعه کشى کردند به وسیله قلم هاى چوبى که در دست آنها بوده هر یک نامشان را بر آنها مى نوشتند هر قلمى فرو مى رفت برنده قرعه نبود و هر کدام روى آب مى ماند برنده مى شد تا به نام خود ذکریا افتاد که سرپرستى مریم را به عهده گرفت «إِذْ یلْقُونَ أَقْلامَهُمْ...»
به طور مسلم با ترتیب قرائن مفهوم از آیه این مطلب در اوایل زندگى و رشد و بالندگى مریم واقع شده است و مریم به سن بلوغ رسید و شایستگى شکرگزارى آن محبت ها را پیدا کرد.
ولى در آیه 45 سخن گفتن فرشتگان در نزدیکى ولادت حضرت عیسى(علیه السلام) بود که فرشتگان که مریم بشارت ولادت آن کودک با عظمت را داد ولى به یقین هنوز زمان تولد نرسیده بود زیرا بعد از سخن گفتن فرشتگان به عنوان بشارت در پاسخ این بشارت حضرت مریم دیگر با این فرشتگان صحبت نکرد او مجذوب ذات پاک حق شد واسطه ها را از میان برداشت و یکپارچه با مبدأ عالم هستى پیوند گرفت ولى هیچ واسطه اى آنچه مى خواست گفت و آنچه مى بایست شنید (البته سخن گفتن غیر پیامبر با خدا هرگاه به صورت وحى نباشد اشکال ندارد. و به همین دلیل در آیه 47 مى خوانیم مریم گفت پروردگار را چگونه ممکن است فرزندى براى من باشد در حالى که انسانى با من تماس گرفته است...
«قالَتْ رَبِّ أَنّى یکونُ لِی وَلَدٌ وَ لَمْ یمْسَسْنِی بَشَرٌ قالَ...»
بدیهى است که از آیه استفاده مى شود بعد از بشارت دادن فرشتگان بطور دسته جمعى به مریم و پس از تمام شدن این بشارت در آیه 45 که گذشت بعد از آن حضرت مریم با خدا سخن گفت که بطور مسلم فاصله زمانى ولى بسیار کم وجود داشت و الا امکان ندارد در همان حال بشارت با خدا سخن بگوید و اصولاً انگیزه سخن گفتن حضرت مریم با خدا به خاطر آن بشارت فرشتگان بوده است.
بنابراین نتیجه مى گیریم در مرحله ى اول قبل از ولادت حضرت عیسى فرشتگان بشارت دادند و زمان این بشارت تمام شد و در مرحله ى دوم و بعدى حضرت مریم با خدا سخن گفت و تعجب کرد و در مرحله ى سوم خداوند متعال پاسخ مریم را دادند که خداوند هرچه بخواهد مى آفریند هنگامى فرمان صادر مى کند...
«قالَ کذلِک اللّهُ یخْلُقُ ما یشاءُ» و بعد در مرحله چهارم در سوره ى مریم آیه 16 مى خوانیم در این کتاب (آسمانى قرآن) از مریم یاد آر آن هنگام از خانواده اش جدا شد و در ناحیه شرقى قرار گرفت «وَ اذْکرْ فِی الْکتابِ مَرْیمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِها مَکاناً شَرْقِیا» معلوم شد هم فاصله زمانى بود که گفتیم و نیز فاصله مکانى هم حاصل شد که مریم از خانواده ى خود جدا شد و در یک منطقه شرقى قرار گرفت.
مفسرین نوشته اند او در حقیقت مى خواست مکانى خالى و فارغ از هرگونه دغدغه پیدا کند که به راز و نیاز با خداى خود بپردازند و چیزى او را از یاد محبوب غافل نکند، به همین جهت طرف شرق بیت المقدس (آن معبد بزرگ) را که شاید محلى آرام تر یا از نظر تابش آفتاب پاک تر و مناسب تر بود برگزید.
و در مرحله پنجم که بعد از رفتن به مکان دور میان خود و دیگران حجابى افکند تا خلوتگاه او از هر نظر کامل شود «فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجاباً» حال این حجاب به چه انگیزه بود؟ در قرآن نیامده است؛ آیا براى تطهیر و غسل بود یا براى عبادت بود و آیا بشارتهاى قبلى و یا الهام الهى و امداد غیبى و توفیق او را به آن مکان کشانده است.
و در مرحله ى ششم آن فرشته الهى به نام «روح» به سوى او فرستاده شد که در آیه 17 مى خوانیم در این هنگام ما روح خود را به سوى او فرستادیم و او در شکل انسانى بى عیب و نقص بر مریم ظاهر شد: «فَأَرْسَلْنا إِلَیها رُوحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِیا»
(و سپس در آیات 18 و 19 و 20 سوره ى مریم، حکایت ترسیدن حضرت مریم را از فرشته روح نقل مى کند و مریم به خدا پناه برد و فرشته روح گفت: من فرستاده خدایم تا پسر پاکیزه اى به تو بدهم و بعد گفتار مریم را نقل مى کند که فرمود تاکنون انسانى به من تماس نداشت و زنى آلوده نبودم و چگونه ممکن است فرزندى براى من باشد و خلاصه سپس پاسخ فرشته ى روح که این کار سهل و آسان است که مى خواهم این کار نشانه و آیتى براى مردم باشد)
***
اکنون با توجه به مطالب گذشته در پاسخ این پرسش گفته مى شود همان طور که مشاهده نمودید گفتار و سخن گفتن فرشتگان و یا فرشته در یک زمان و در یک مکان نبود تا تناقص حاصل شود و بین این گفتار مراحل مختلفى وجود دارد نخست از اول رشد و تکامل روحى مریم جمعى از فرشتگان آن مقام برگزیدگى و طهارت و... را بشارت داده و دستور سجده و رکوع و شکرگزارى به او داده سپس در مرحله دوم شاید چندین سال فاصله شد که باز جمعى از فرشتگان بشارت تولد حضرت عیسى را به او دادند (با تمام شدن بشارت فرشتگان) در مرحله سوم حضرت مریم با خدا سخن گفت و اظهار شگفتى کرد که چگونه دختر شوهر نکرده مى تواند اولاد بیاورد و در مرحله چهارم خداوند متعال پاسخ حضرت مریم را داد که این بشارت در پیشگاه خدا آسان است و در مرحله پنجم (حال چقدر طول کشید نمى دانیم ولى یقیناً فاصله بود) حضرت مریم از خانواده خود جدا و به مکان دورى منتقل شده است و در مرحله ششم حجابى بین خود و قوم خود قرار داد که در اینجا بود که فرشته روح آمد و زمینه تولد حضرت عیسى(علیه السلام) را به امر خدا آماده ساخت و با حضرت مریم سخن گفت و به اصطلاح یک فرشته بیشتر نبود. و بدون شک سخن گفتن فرشتگان به طور دسته جمعى با حضرت مریم با سخن گفتن فرشته روح با حضرت مریم فاصله زمانى و مکانى بین شان وجود داشته است و این که اشکال ندارد تعارض و تناقص ندارد چون همانطور که گفته شده است در تناقض شرط است هم در زمان واحد باشد و هم در مکان واحد یعنى همان آن که جمعى از فرشتگان با حضرت مریم سخن گفته بودند در همان حال و همان آن فرشته روح با او سخن بگوید ولى در اینجا در چند زمان بوده است.
پاسخی دیگر:
بر فرض اینکه تمام سخن گفتن فرشتگان و فرشته روح در آن واحد باشد، باز هم تناقض نیست زیرا در تناقض وحدت موضوع شرط است و باید نفى و اثبات بین دو قضیه باشد؛ اولاً در اینجا وحدت موضوع وجود ندارد در یک قضیه گروهى از فرشتگان با حضرت مریم صحبت کردند و فرضاً در همان حال فرشته روح با حضرت صحبت کرد و این مسأله در عالم مجرد است و القاء مطالب از ناحیه آنها به فردى که شایستگى گرفتن آن را دارد و دستگاه گیرندگى معنوى دارد، کار مشکلى نیست که هر کدام از آنها (چه فرشتگان دسته جمعى و چه فرشته روح) هر کدام مطالب موردنظر خود را به حضرت مریم، در آن واحد القاء نمایند.
